Lịch sử Velia

Theo sử gia Hy Lạp cổ Herodotus thì vào năm 545 trước Công nguyên, các người Hy Lạp ở vùng Ionia (nay thuộc Thổ Nhĩ Kỳ) đã chạy khỏi thành Phocaea (nay thuộc Thổ Nhĩ Kỳ), khi bị quân Ba Tư bao vây. Sau khi lang thang trên biển (8 tới 10 năm), họ đã ngừng lại tại Reggio Calabria, nơi mà dường như triết gia Xenophanes - lúc đó đang ở Messina - đã đi theo họ, rồi họ đi dọc bờ biển lên phía bắc và lập thành phố Hyele, sau đặt tên lại là Ele, và rồi cuối cùng là Elea. Vị trí của thành phố này gần như cùng vĩ độ với thành phố Phocaea. (Khoảng 1' 20" Bắc)Elea không bị các người Lucani xâm chiếm, nhưng cuối cùng theo La Mã năm 273 trước Công nguyên và nhập vào Lucania thời xưa.[1]